چالش «مومو» از شایعه تا واقعیت؟ / هشدار به والدین و کودکان

به گزارش کارگر آنلاین، «مومو» در حقیقت یک اکانت واتس اپ است که تصویر پروفایل آن، تصویری از یک دختر است که به شکل بسیار زشتی همراه با یک خنده جوکر مانند، در آمده است. در واقع تصویر پروفایل مومو فتوشاپ یا ویرایش شده نیست، بلکه تصویری از یک مجسمه از مجموعه آثار عروسک‌های نمایشگاه توکیو ژاپن است که قسمت‌هایی از آن بریده شده و تنها تصویر صورت زشت آن، در پروفایل نمایش داده شده است.
 
نخستین بار یک عروسک ساز ژاپنی آن را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد و به شهرت زیادی هم دست یافت، اما این عروسک همچنین در افسانه‌های این کشور هم پیش‌تر وجود داشته و حکایت‌ها می‌گویند موجودی بوده که پرواز می‌کرده و گاهی هم بچه‌ها را می‌دزدیده است.

اولین بار ماجرای ترسناک مومو از فیس بوک آغاز شد. جایی که کاربران شروع به چت و تماس با او کردند و در پاسخ، تصاویر وحشتناک و گاهی حتی تهدید دریافت می‌کردند. این بازی ابتدا از آرژانتین آغاز و سپس تا ایالات متحده، آلمان، فرانسه و دیگر کشور‌ها گسترش یافت و تاکنون خودکشی یک دختر نوجوان ۱۲ ساله را به آن نسبت می‌دهند. گفته می‌شد که مومو افراد را به انجام کار‌های پرخطر هدایت می‌کرد و حتیگاهی از آن‌ها میخواست تا به خودشان صدمه بزنند.

سال ۲۰۱۸ وقتی مومو وارد دنیا شد و با فیس بوک و واتس اپ در ارتباط با مردم قرار گرفت، شاید کسی تصورش را هم نمی‌کرد که روزی پای این شخصیت عجیب به ایران برسد، اما حالا مدتی است که پای مومو به ایران هم باز شده است. آغاز همه چیز هم با ارسال یک پیام شروع می‌شود، اما گویا دیگر پایانی در کار نیست.

نکته قابل توجه اینکه بعد از چند ماه از شروع اخبار مومو در خارج از ایران، بسیاری از رسانه‌ها آن را دروغی زرد معرفی کردند و توضیح دادند که هیچ ردی از مومو در واقعیت پیدا نشده است. از سوی دیگر، این داستان اگرچه با نام مومو وارد ایران شد، اما آنچنان هم ناآشنا نیست. همین ۲ سال پیش بود که بازی نهنگ آبی هم دقیقا با چنین محتوایی وارد کشور شده و نگرانی‌های زیادی به ویژه برای والدین ایجاد کرده بود.

تناقض در اظهارات درباره مومو

این اخبار در ایران وقتی خیلی حساس شد که هم خبر خودکشی یک کودک به خاطر این بازی به گوش رسید و هم برخی از مسئولین انتظامی کشور از شکایت خانواده‌ها خبر دادند. به طور مثال، روز دوشنبه، ۲۸ مهر ماه، سرهنگ جواد جهانشیری رئیس پلیس فتا استان خراسان رضوی اعلام کرد که طی روز‌های گذشته و به خصوص از روز پنجشنبه تا کنون کارشناسان پلیس فتا استان بالغ بر صد‌ها تماس تلفنی مبنی بر ترس شهروندان در چالش مومو و اضطراب ناشی از آن دریافت کرده و پاسخ لازم را ارائه کرده اند.

وی با اشاره به نگرانی والدین و دانش آموزان در پی انتشار تصاویر و کلیپ‌های رعب انگیز «مومو» ادامه داد: در روز‌های اخیر شاهد مطرح شدن چالش «مومو» در سطح برخی استان‌های کشور و همچنین استان خراسان رضوی بوده ایم و در پی آن برخی کاربران که بیشتر آن‌ها دانش آموز و کاربر شبکه اجتماعی واتس آپ بوده اند پیام‌هایی حاوی محتوا و تصاویر مومو دریافت کرده اند.

سرهنگ جهانشیری همچنین عنوان کرد: رسیدگی به موضوع به صورت ویژه در دستور کار پلیس فتا قرار گرفته و به‌زودی افراد داخلی که هدفشان اذیت و آزار دانش آموزان و هر قشر از نوجوانان و کاربران فضای سابر باشد گرفتار قانون می‌شوند ولیکن با توجه به گستردگی و فرامرزی بودن فضای سایبر توصیه پلیس فتا پیشگیری و آگاهسازی است؛ لذا دانش آموزان و والدین از کنجکاوی و کلیک بر روی لینک‌های  ناشناس اجتناب کنند.

او «مومو» را چالش خطرناک آنلاینی بسیار شبیه به بازی نهنگ آبی دانست و در رابطه با پیشگیری از چالش مومو افزود: تنها راهکار این  است که تحت هیچ عنوان کنجکاوی نکرده و بر روی لینک ناشناس در شبکه‌های اجتماعی بویژه واتس آپ که محل انتشار این چالش بوده، کلیک نکند و به تمام تماس‌های ناشناس در این شبکه اجتماعی توجه باشند، ضمن اینکه از ذخیره  شماره‌های ناآشنا در واتساپ  پرهیز کرده تا شماره کاربر در بانک اطلاعاتی موصوف ذخیره نشود.

جهانشیری با اشاره به چالش مو مو به شهروندان توصیه کرد:هموطنان در مواجهه با چالش مومو می‌توانند با حذف اکانت کاربری خود از شر این مزاحم ناخوانده خلاص شده و با شماره دیگری عضویت جدید پیدا کنند و از ذخیره شماره مومو سابق به شدت پرهیز کنند.

اما یک روز بعد، رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا با حضور در برنامه تلویزیونی اساسا این چالش و جدی بودنش را زیر سئوال برد و گفت: از مومو هیچ کشته و مجروح یا خودکشی نداشته‌ایم. بعد از تحقیقات و دستگیری چند متهم مشخص شد مومو تنها یک مزاحمت و شوخی بوده است و چالشی به این نام وجود ندارد.

هشدار «مومو» به والدین و کودکانشان

این چالش واقعی باشد یا نه، فرصتی است تا بار دیگر اهمیت زندگی در فضای مجازی برای همه ما روشن شود. فضایی که شاید به خاطر پشت سیستم اینترنتی و لپ تاپ و موبایل بودن باعث شود که حقیقی جلوه نکند، اما در بسیاری از موارد می‌تواند بیش از یک اتفاق واقعی رخ داده در زندگی حقیقی برای ما اثرگذار باشد. امکان سرقت اطلاعات کاربران، ارسال محرمانه محصولات جنسی، ایجاد مزاحمت‌های تلفنی، دریافت مداوم پیام‌های خشونت‌آمیز و تصاویر وحشتناک، ترغیب کودکان و نوجوانان به انجام عمل خودکشی و تهدید آنان، امکان اخاذی و باج‌خواهی، برخی خطرات این چالش اعلام شده است.

از همین روی، کشور‌های زیادی در خصوص این چالش به خانواده‌ها و نوجوانان هشدار داده اند، پلیس ملی اسپانیا، بی بی سی نیوز در برزیل، پلیس آرژانتین و سایر مقامات کشور‌هایی که به نوعی درگیر این بازی شده اند، هشدار‌هایی را در خصوص عدم گرایش به این نوع چالش‌ها داده اند که باید آن‌ها را مورد توجه قرار داد.

در ایران هم، رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا، والدین را در این زمینه مسئول دانست. گفت: والدین در این خصوص دقت بیشتری داشته باشند و تهدیدات ارسال کنندگان کلیپ‌های مومو را جدی نگیرند و استرس و اضطراب به فرزندان خود منتقل نکنند. متاسفانه برخی خانواده‌ها در پی ارسال پیام‌ها و کلیپ‌های چالش مومو برای فرزندانشان به جای راهکار‌های فنی و صحبت کردن با آن‌ها، نگرانی بیشتری به فرزندان خود منتقل کرده و باعث ایجاد اضطراب در فرزندانشان شده‌اند.

همواره کودکان اصلی‌ترین قربانیان فضای مجازی محسوب می‌شوند و به همین دلیل هم نظارت بر رفتار آن‌ها و همچنین نحوه تعامل آن‌ها با این شبکه‌ها باید تحت بررسی مداوم والدین باشد. مومو سبب شد تا بار دیگر، اهمیت این موضوع خود را نشان دهد. به ویژه برای آن دسته ازوالدینی که تبلت و موبایل و ابزار‌های این چنینی را به راحتی در اختیار کودکان خود قرار می‌دهند، بدون اینکه حواسشان به عواقب این کار باشد.